Od ścięcia drzewa... Cz.1
Patrząc na mebel, czy to drewniany czy to z płyt meblowych widzimy wyrób wykonany ręcznie, bądź maszynowo. Nie zastanawiamy się jednak jaką drogę pokonuje ścięte drzewo i ile pracy po drodze trzeba włożyć, aby wykonać tak prowizorycznie prostą rzecz. Zaczyna się wszystko w lesie, albo bardziej szczegółowo w nadleśnictwie i urzędach gdzie tartak musi uzyskać wszelkie zgody na wycinkę drzew. Pomijając jednak ten temat...
W zależności oczywiście od wielkości tartaku i jego szerokich usług, wykonuje się wycinkę w wyznaczonym miejscu w lesie. Wycinki wykonuje się w kilku systemach, często pobierając wybrane drzewa przez technologa, a zostawiając młode, mniejsze jednostki. Wszystko podyktowane jest ochroną środowiska, aktualną potrzebą tartaku i indywidualną oceną każdego drzewa, pod względem jego chorób i wad. Możemy na pewno rozróżnić wycinkę całkowitą, np. podczas budowy dróg i połówkową, gdzie na zadanej powierzchni wycina się wybiórczo 50% drzew, pozostawiając resztę, aby szybciej odnowił się ekosystem.
W momencie kiedy drzewa zostały ścięte tartak w pierwszej kolejności selekcjonuje surowiec pod względem gatunkowym i dalszego przeznaczenia. To już na tym etapie technolodzy decydują, co stanie się w przyszłości tarcicą do dalszej obróbki przez stolarzy, cieśli, bednarzy, szkutników, co zostanie obrobione w płaty forniru, a co zostanie przeznaczone jako opał. Te klasyfikacje pokierowane są przede wszystkim minimalizacją odpadu, średnicą ściętego drzewa i ilością jego wad takich jak krzywizny, sęki, i inne wady / cechy, które również opiszemy w dalszych wpisach.
Często najładniejszy materiał, z najgrubszych drzew i ich podstawy zostaje przekazany na obróbkę forniru. Z użyciem maszyn skrawany jest cienki płat drewna (mniej więcej 1-3mm) po jego obwodzie, który w dalszym etapie docinany jest na wymiarowe płaty. Produkt gotowy trafia na rynek i jest bardzo cennym materiałem. Posłuży stolarzom do wykańczania elementów mebli, których baza to np. płyta wiórowa. Naklejany fornir na takiej płycie, sprawia, że sam mebel wygląda jak wykonany z drewna litego. Jest to ogromna oszczędność surowca, a przy tym rozwiązanie wytrzymałe - często tworzywa drewnopochodne takie jak płyty wiórowe, sklejki, płyty stolarskie mają lepsze właściwości użytkowe niż samo drewno; szczególnie pod względem zmian temperatury i wilgotności. Dodatkowo jest to produkt bazowy do produkcji sklejek, mających najlepszy stosunek wagi do odporności mechanicznej.
Druga część materiału na składzie trafi na rozkrój na maszynach zwanych popularnie trakami, lub na maszyny wielopiły. Od nazwy czynności, czyli przetarcie drewna spotykamy się z nazwą tarcica. A więc odpowiednio dla dalszego przeznaczenia wstępnie sformatowane drewno, np. na grubość 5cm; bądź w belki o kwadratowym przekroju, czyli graniaki. Samo przetarcie jest zgrubną obróbką drewna, dlatego należy wykonać duży zakres prac, zanim uzyskamy materiał gotowy do zastosowania w meblarstwie. Wyróżniamy również tarcice obrzynaną i nieobrzynaną; mamy na myśli oczyszczenie z odpadu, czyli kory. Całość pocięta trafia na składy tarcicy, gdzie materiał zaczyna przechodzić proces suszenia. Jest to jedna z najważniejszych czynności, podczas jakiejkolwiek obróbki dalszej drewna. Dlatego procesowi suszenia poświęcimy zupełnie oddzielny wpis.
Warto zaznaczyć, że w tym również miejscu odbywa się selekcja drewna przeznaczonego do innych, równie ważnych obróbek... Wybierane zostają materiały dla przemysłu bednarskiego, odłożona zostaje tzw. papierówka, przeznaczona do produkcji papieru, dla przemysłu szkutniczego i materiały rezonansowe. Mimo to interesuje nas najbardziej droga samego drewna, aż do mebla, stąd nie będziemy poruszać tych zagadnień.
Na dziś koniec wstępu... Wstępny zarys wytworzenia materiału dla stolarza, od ścięcia drewna. Zarys z tego względu, że choć to przemysł powiązany ze stolarstwem to jednak są to zupełnie odrębne dziedziny. Stolarz wchodzi w świat drewna z momentem, gdy jest on już przetarty i wysuszony, lecz warto znać i wiedzieć dlaczego właśnie w ten sposób wytwarzamy drewno.
Do usłyszenia
Pozdrawiam Konrad M.